1. Thân cỏ, lá mọc vòng, cuống dài bằng hoặc hơn chiều dài của lá. Mỗi cuống có từ 3-7 lá chét hình mác, có răng cưa. Cây tam thất có màu xanh hơi đậm, mặt lá có lông nhưng hơi bóng. Ưa sống nơi ẩm thấp, râm mát. Để trồng được ở Lào Cai các vườn đều phải phủ lưới đen tránh nắng.
2. Nụ tam thất nhỏ, có hình nắm xôi mọc ở đầu cành.
3. Quả mọng, màu xanh, khi chín màu đỏ, trong có 2 hạt hình bầu dục.
4. Củ tam thất là phần rễ phình to, có màu vàng – đen – xám. Thực tế củ tam thất có 5 loại 5 màu khác nhau, tùy theo vùng đất trồng và khí hậu thổ nhưỡng. Cơ bản không khác nhau về công dụng và giá cả nên sự phân biệt này không được chú ý lắm.

Cách dùng hoa tam thất chữa bệnh

Cách dùng hoa tam thất rất đa dạng và phong phú. Mỗi cách dùng lại phát huy tác dụng điều trị 1 loại bệnh khác nhau.

Cây tam thất là một loại cây ưa ẩm và sống được ở những vùng có khí hậu ôn đới. Từ xưa đến nay, cây tam thất đã được lưu tâm và nghiên cứu rất nhiều về công dụng tuyệt vời của nó. Đây là một loại cây thảo dược quý. Hầu hết các bộ phận của cây đều được chế biến thành những bài thuốc chữa bệnh hiệu quả. Những ai đã biết đến loại cây thảo dược quý này cũng thường chỉ biết đến củ tam thất với nhiều công dụng chữa bệnh và bồi bổ cơ thể. Tuy nhiên, nụ và hoa tam thất cũng là một trong những vị thuốc quý chữa được rất nhiều bệnh như:

• Chữa mất ngủ;
• Huyết áp cao;
• Thiếu máu;
• Xơ gan;
• Làm thuốc giải độc gan;

Theo nhiều nghiên cứu, hoa tam thất có vị ngọt, hơi đắng, tính mát nên thường dùng để thanh nhiệt. Đồng thời nó cũng là một vị thuốc đặc biệt được dân gian ta áp dụng trong nhiều bài thuốc ví dụ như chữa bệnh thận.

Tác dụng hoa tam thất

Hoa tam thất thường có đường kính trung bình khoảng 5 đến 22mm. Hoa có hình bán cầu, thường mọc đơn độc, hoa có nhiều đài nhỏ, màu xanh. Điểm đặc biệt là hoa thường mọc cao hơn so với cành và lá ở bên dưới. Rất khó để tìm thấy hoa tam thất mọc hoang, mà chủ yếu thu hoạch thông qua quá trình canh tác. Cách dùng hoa tam thất đúng sẽ giúp hoa tam thất phát huy nhiều công dụng:

• Tác dụng điều trị mất ngủ, mơ sảng, khó ngủ, ngủ không sâu giấc. Tác dụng này của Hoa tam thất là vô cùng hiệu quả, kể cả với những người mất ngủ kéo dài, kinh niên. Hoa tam thất sẽ giúp bạn giải quyết bệnh mất ngủ một cách triệt để với hiệu quả đáng kinh ngạc.
• Tác dụng ổn định huyết áp. Kể cả người mắc huyết áp cao và huyết áp thấp, hoa tam thất đều có tác dụng rất tốt.
• Giúp giảm căng thẳng mệt mỏi khi bạn phải làm việc nặng nhọc với cường độ cao. Đặc biệt là khả năng giải nhiệt trong những ngày mùa hè oi bức.
• Tốt cho hệ tuần hoàn, tim mạch. Những bệnh nhân tim mạch nên sử dụng hoa tam thất hàng ngày để có một trái tim khoẻ mạnh.
• Tác dụng phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường, giúp ổn định đường huyết.
• Tác dụng giảm béo, tiêu mỡ thừa và đặc biệt giúp bạn có một cơ thể đẹp và làn da mịn màng.
• Tăng cường chức năng gan, giải độc mát gan, hạ men gan. Hoa tam thất rất tốt cho những bệnh nhân bị suy giảm chức năng gan.

Cách dùng hoa tam thất

Tam thất có vị đắng ngọt, tính ấm, vào các kinh can, thận. Có tác dụng hoạt huyết, bổ huyết, cầm máu, tiêu ứ huyết, tiêu sưng, giảm đau.

Cách sử dụng hoa tam thất cũng rất đa dạng. Hoa tam thất có thể kết hợp với các vị thuốc khác để chữa trị các bệnh. Dùng hoa tươi hay hoa khô tùy theo đặc tính bài thuốc. Ngoài ra, cách phổ biến hay dùng nhất đó là pha trà uống hàng ngày.

Pha trà hoa tam thất

Chuẩn bị nguyên liệu:

• 5g hoa tam thất (khoảng 1 dúm nhỏ)
• Ấm pha trà
• 300ml nước sôi

Cách pha trà hoa tam thất:

• Tráng trà: Cho 5g hoa tam thất vào ấm, lấy 100ml nước sôi chế vào ấm lắc nhẹ và đổ nước đó đi.
• Pha trà: Chế 200ml nước sôi vào ấm, sau 10 phút là dùng được. Uống hết lượt nước này lại cho thêm lượt nước khác cho đến khi trà hết vị ngọt đắng thì mới pha ấm trà mới. Nên uống hàng ngày thay nước rất tốt.

Có thể dùng hoa tam thất như một loại trà để uống hàng ngày. Tuy nhiên theo kinh nghiệm điều trị bệnh, thời điểm dùng hoa tam thất tốt nhất là vào buổi tối trước khi đi ngủ khoảng 1 tiếng. Nếu bạn đi ngủ lúc 10 giờ, hãy dùng 1 ấm trà hoa tam thất vào lúc 9 giờ tối. Chắc chắn bạn sẽ có một giấc ngủ ngon. Duy trì đều đặn, chỉ sau khoảng 1 tháng sử dụng sẽ giúp bạn cải thiện giấc ngủ rõ rệt kể cả những người bị mất ngủ kinh niên.

Hoa tam thất làm món ăn

Cây tam thất thường ra hoa vào tầm tháng 7 đến cuối tháng 8 dương lịch. Những bông hoa tam thất có vị đắng nhưng khi chế biến thành món ăn, nó lại có sức hấp dẫn riêng. Hoa tam thất có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như thịt bò xào tam thất tươi.

Nguyên liệu:

• 300 g thịt bò.
• 100g hoa tam thất tươi.
• 3 – 4 cây hành lá, 1 quả cà chua, 1củ tỏi, bột tiêu đen, và các gia vị cần thiết khác.

Sơ chế:

Tất cả các nguyên liệu cần rửa sạch. Sau đó thịt bò thái miếng nhỏ vừa ăn. Hành lá cắt khúc dài 2cm, cà chua bổ múi cau. Tỏi bóc vỏ và băm nhỏ.

Cách dùng hoa tam thất xào thịt bò:

• Phi thơm 2 thìa dầu ăn với 1 thìa tỏi băm nhuyễn.
• Cho thịt bò vào đảo nhanh tay với lửa lớn.
• Tiếp tục cho hoa tam thất và cà chua vào xào chung.
• Nêm thêm 1 thìa nước mắm, mì chính và 1 chút xì dầu để món ăn vừa miệng và màu hấp dẫn hơn.Đảo nhanh tay, cho hành lá vào.
• Cuối cùng để thức ăn lên đĩa và rắc một chút tiêu đen là bạn đã hoàn thành xong món ăn.

Cách dùng nụ tam thất

Nếu không có hoa tam thất thì bạn có thể dùng nụ tam thất để thay thế. Cách dùng hoa tam thất và nụ tam thất sắc nước là như nhau. Nụ tam thất có mùi thơm dịu, khi pha nước, nước có màu xanh trong, vị ngọt đắng uống rất thích. Trong những ngày hè nóng nực ta có thể pha nụ tam thất rồi để nguội uống với đá. Mùa đông hãm để uống nóng.

Nụ tam thất dùng dưới dạng pha trà. Mỗi ngày dùng 3 – 5g, pha vào nước sôi uống như trà đến khi hết vị ngọt đắng mới thôi. Nụ tam thất rất tốt, có thể uống trà nụ tam thất trong bất cứ lúc nào và ở mọi lứa tuổi, vừa chữa bệnh vừa nâng cao thể trạng.

Nụ tam thất khó bảo quản nên sau khi dùng xong, người dùng phải đậy kín nắp, để nụ tam thất nơi khô ráo, thoáng mát.

Cách dùng củ tam thất trị bệnh hiệu quả

Ngoài cách dùng hoa tam thất và nụ tam thất, người dùng có thể chế biến củ tam thất làm thuốc rất hiệu quả. Củ tam thất có rất nhiều công dụng chữa bệnh. Mỗi bài thuốc trị bệnh từ củ tam thất lại phát huy một tác dụng khác nhau.

Tam thất chữa máu ra nhiều sau khi đẻ

Tam thất tán thành bột mịn. Uống với nước cơm, mỗi lần 8g. Mỗi ngày uống 2 – 3 lần hoặc thái mỏng hầm với thịt gà, thịt chim, ăn hằng ngày trong vài tuần.

Chữa thiếu máu hoặc huyết hư (các chứng sau khi sinh)

Bột tam thất: 6g/ngày.

Tần gà non với tam thất, ăn nguyên con.

Chữa suy nhược cơ thể ở người già và phụ nữ sau khi sinh

Tam thất 12g, sâm bổ chinh 40g, ích mẫu 40g, kê huyết đằng 20g, nụ hoa tam thất hương phụ 12g. Tán nhỏ, uống ngày 30g (có thể sắc uống với liều thích hợp).

Chữa rong huyết, rong kinh do bế kinh, huyết ứ

Tam thất 4g, ngải điệp 12g, ô tặc cốt 12g, đương quy, xuyên nhung, đơn bì, đan sâm mỗi vị 8g. Một dược, ngũ linh chi, mỗi vị 4g. Sắc uống ngày 1 tháng.

Tam thất chữa các bệnh về mắt

Công thức từ bài thuốc này khá đơn giản ai cũng có thể làm được: Củ tam thất khi mua về thái lát, dùng 12g cây tam thất bắc kết hợp 12g kỷ tử, 12g cúc hoa. Sau đó đem sắc với nước, uống 2 – 3 lần mỗi ngày.

Nếu thấy đắng thì cho thêm một chút mật ong rừng vào để giảm bớt vị đắng của tam thất. Trong bữa cơm bạn có thể bổ sung thêm các món ăn giàu vitamin và tốt cho mắt như cá và các loại hoa quả có màu đỏ như gấc, hồng đỏ bởi nó chứa nhiều thành phần vitamin A rất tốt cho thị lực.