-
Tuần văn hóa và du lịch huyện Tủa Chùa năm 2022 - 07/10/2022
-
Chuối hột rừng và công dụng chữa bệnh hiệu quả không ngờ - 04/08/2022
-
Táo Mèo khô vị thuốc từ thiên nhiên - 04/08/2022
-
Top 10 đặc sản Điện Biên làm quà chuẩn nhất - 01/08/2022
-
So sánh hạt óc chó với hạt macca - 01/08/2022
-
6 lợi ích của hạt mắc ca đối với sức khoẻ - 01/08/2022
-
Tác dụng và hàm lượng dinh dưỡng của hạt Mắc ca Điện Biên - 01/08/2022
-
Chè Shan tuyết Tủa Chùa (Điện Biên) được công nhận là cây di sản Việt Nam - 03/04/2022
-
Gạo Séng Cù Điện Biên Nức tiếng vùng đất Mường Thanh - 30/06/2021
-
Công ty CP Giống Nông Nghiệp Điện Biên đối tác tin cậy của người nông dân - 10/06/2021
Tác dụng của lá quả cây mắc mật
Công dụng chữa bệnh của lá quả mắc mật
1. Tìm hiểu về cây mắc mật
- Cây mắc mật, còn gọi là hồng bì núi hay củ khỉ, dương tùng (danh pháp hai phần: Clausena indica) là loài thực vật có hoa thuộc họ Cửu lý hương. Từ "mắc mật" là tiếng Tày-Nùng và có thể dịch thành "quả ngọt".
- Cây mác mật mọc chủ yếu ở chân núi đá vôi ở độ cao dưới 1.000m, một số ít mọc trên sườn núi đá và sườn đồi. Cây thích hợp nơi có điều kiện khí hậu ôn hoà, nhiệt độ trung bình năm từ 20-23oC, lượng mưa hàng năm trung bình trên 1500mm.
- Mắc mật thuộc loại cây gỗ nhỏ, chiều cao trung bình dưới 12m, phân cành thấp, cành non có màu xanh nhạt, có lông rải rác về sau nhẵn, vỏ thân màu xám đen, có những nốt sần. Lá kép lông chim mọc cách, dài 10-30cm, chóp lá nhọn, gốc lá lệch, mép lá gần như nguyên hay có khía răng nhỏ.
- Quả mắc mật thịt hình cầu, đường kính 9-13mm, khi chín có màu trắng nhờ đến trắng trong và chứa 1-2 hạt. Mắc mật ra hoa tháng 4-5, quả chín vào tháng 7-8, quả còn non có màu xanh đậm, trên vỏ có túi tinh dầu, nhẵn bóng.
2. Nơi phân bố cây mắc mật
- Tại Việt Nam, cây mắc mật được phân bố ở Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Hà Nội, Thanh Hóa, Hòa Bình,...
3. Tác dụng của quả mắc mật
3.1. Trong đời sống
- Quả mắc mật vị hơi chua ngọt có thể ăn tươi hoặc dùng để nấu, kho trong một số món ăn. Quả mắc mật rất giàu hàm lượng vitamin C.
- Lá mắc mật có tinh dầu thơm nên được dùng trong các món vịt quay, lợn quay, kho cá... Lá có hàm lượng protein, sắt, mangan, canxi rất cao.
- Hạt mắc mật phơi khô xay thành bột, dùng để làm gia vị.
3.2. Đối với sức khỏe
- Lá mắc mật có tác dụng lợi mật, kích thích tiêu hóa, bảo vệ gan, có thể sản xuất thành sản phẩm chức năng.
- Tinh dầu quả mác mật có tác dụng bảo vệ gan, giảm đau, là nguyên liệu để làm thuốc.
- Lá và rễ cây mắc mật được dùng làm nguyên liệu trong đông y.
3.3. Đánh giá của các cơ quan chuyên môn về các sản phẩm được điều chế từ mắc mật
"Sản phẩm chức năng có tác dụng lợi mật, kích thích tiêu hóa, bảo vệ gan từ lá mắc mật và nghiên cứu nguyên liệu làm thuốc từ tinh dầu quả cây mắc mật Cao Bằng" do Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cao Bằng phối hợp với Viện Dược liệu (Bộ Y tế) thực hiện đã được nghiệm thu, đánh giá kết quả nghiên cứu khá.
Trước đó, từ năm 2006-2007, hai đơn vị đã thực hiện đề tài về nghiên cứu đặc điểm thực vật, thành phần hóa học và tác dụng lợi mật, bảo vệ gan, giảm đau của một số cao chiết từ lá và quả mác mật thu hái tại huyện Hòa An. Kết quả bước đầu cho thấy tinh dầu lá và tinh dầu quả mác mật có tác dụng giảm đau tốt, cao chiết quả có tác dụng lợi mật, cao chiết lá và tinh dầu quả có tác dụng ức chế men gan.
Qua gần 3 năm thực hiện (2009 – 2012), đề tài "Nghiên cứu sản xuất sản phẩm chức năng có tác dụng lợi mật, kích thích tiêu hóa, bảo vệ gan từ lá và nghiên cứu nguyên liệu làm thuốc từ tinh dầu quả cây mác mật Cao Bằng" đã xác định được dạng chiết có tác dụng dược lý tốt là cao ethanol và phân đoạn EtOAc có tác dụng lợi mật và bảo vệ gan so với các phân đoạn khác.
Ngoài ra cao chiết ethanol còn có tác dụng giảm đau, chống ôxy hóa, tác dụng chống viêm cấp, chống viêm mạn..
4. Các món ăn với lá quả mắc mật
4.1. Thịt heo nướng lá mắc mật
- Thịt heo rửa sạch, để ráo nước, ướp với lá mắc mật giã nhỏ, nước mắm, muối, húng lìu. Để khoảng 1 giờ cho thấm gia vị, rồi nướng trên than hồng.
4.2. Bao tử nhồi mắc mật
- Bao tử lợn làm sạch. Lá mắc mật ướp gia vị gồm muối, bột ngọt, nước mắm.
- Nhồi lá mắc mật vào bao tử heo rồi khâu lại.
- Hấp bao tử khoảng 20 phút cho chín, sau đó chiên vàng trên chảo dầu. Khi ăn cắt ra, chấm nước mắm gừng và lá mắc mật non.
4.3. Vịt quay lá mắc mật
- Đây là đặc sản mà bạn không thể bỏ qua khi đến Lạng Sơn.
- Lá mắc mật nhồi vào bụng vịt, đem nướng chín vàng thơm nức.
4.4. Cá chép nướng lá mắc mật
- Cá chép moi nội tạng, lóc bỏ xương giữa.
- Ướp với ngò gai, rau thơm, tỏi, bột ớt, bột ngọt, muối. Lá mắc mật rửa sạch, nhồi vào trong mình cá, dùng vỉ kẹp chặt giữ cho lá mắc mật không bị rơi ra ngoài. Nướng cá trên than hồng.
- Ăn nóng với muối tiêu chanh muối chẩm chéo
4.5. Măng xào lá mắc mật
- Măng non tước hay thái tùy thích.
- Lá mắc mật thái nhỏ.
- Xào măng gần chín thì cho lá mắc mật vào, đảo đều.
4.6. Thịt bò kho lá mắc mật
- Thịt bò cắt miếng vừa ăn.
- Xếp thịt bò vào nồi, một lớp thịt bò rồi tới một lớp lá mắc mật, nêm gia vị gừng, hành, nước mắm, muối, nấu lửa liu riu cho đến khi thịt mềm.
4.7. Vịt xào măng và lá mắc mật
- Thịt vịt làm sạch, chặt miếng vừa ăn, đêm xào chín với gia vị rồi cho măng củ thái nhỏ vào xào cùng, thêm ớt tươi, lá mắc mật rồi tắt bếp.
4.8. Bồ câu nướng lá mắc mật
- Bồ câu làm sạch. Lá mắc mật ướp gia vị gồm muối, bột ngọt, nước mắm.
- Nhồi lá mắc mật vào trong bụng bồ câu. Nướng bồ câu trên than hồng.
4.9. Ong xào lá mắc mật
- Ong xào lá mắc mật chỉ có ở một số nhà hàng của Lạng Sơn và khá đắt, thực khách phải dũng cảm mới nên thử món này.
- Nhộng ong để nguyên đảo cùng dầu ăn, gia vị rồi cho lá mắc mật vào, món ăn có mùi thơm và vị ngậy.
Mục lục
Công dụng chữa bệnh của lá quả mắc mật
1. Tìm hiểu về cây mắc mật2. Nơi phân bố cây mắc mật3. Tác dụng của quả mắc mật3.1. Trong đời sống3.2. Đối với sức khỏe3.3. Đánh giá của các cơ quan chuyên môn về các sản phẩm được điều chế từ mắc mật4. Các món ăn với lá quả mắc mật4.1. Thịt heo nướng lá mắc mật4.2. Bao tử nhồi mắc mật4.3. Vịt quay lá mắc mật4.4. Cá chép nướng lá mắc mật4.5. Măng xào lá mắc mật4.6. Thịt bò kho lá mắc mật4.7. Vịt xào măng và lá mắc mật4.8. Bồ câu nướng lá mắc mật4.9. Ong xào lá mắc mật