Tủa Chùa là một trong những huyện miền núi xa xôi và khó khăn nhất của tỉnh Điện Biên. Với độ cao hơn 1400m so với mực nước biển, Tủa Chùa được ví như “cổng trời” của vùng Tây Bắc Việt Nam. Chính điều kiện khí hậu đặc biệt với bốn mùa trong một ngày cùng thổ nhưỡng thích hợp của cao nguyên này giúp cây chè Shan Tuyết phát triển và chứa đựng bao huyền thoại.
Người già ở Tủa Chùa kể lại rằng, ngay từ bé họ đã nhìn thấy những cây chè Shan Tuyết cổ thụ mọc trước cửa nhà. Cái tên "chè Tuyết" mà họ quen gọi cho cây chè có lẽ bởi cái khí hậu đặc thù vùng núi đá nơi đây tạo nên. Vào mùa đông, trên các ngọn núi cao, băng giá phủ khắp cành cây, ngọn cỏ. Những cây chè tưởng chừng không sống nổi trước cái lạnh thấu xương, trơ cành khẳng khiu. Nhưng khi mùa xuân đến, cây chè lại nảy mầm, đâm chồi, mang đến một mùa "vàng xanh" bội thu.
Đặc điểm chè tuyết shan cổ thụ
- Sự khác biệt chỉ có ở những cây chè sống ở độ cao hàng nghìn mét như chè Shan Tuyết chính là cánh chè sau khi chế biến sẽ còn vương lại một lớp phấn mỏng giống như tuyết. Đồng bào nơi đây xưa nay coi thứ thức uống tinh khiến này là sự hòa quyện và tích tụ tinh túy của trời và đất. Đây cũng chính là thứ nước uống giúp đồng bào Mông thêm bền bỉ, dẻo dai trên những triền núi chênh vênh của cao nguyên đá Tủa Chùa.
- Chè cổ thụ, tuổi đời hàng trăm năm, thân cây 3 người ôm mới xuể, cao ước chừng 8 đến 15m.
Cách pha chè(trà) shan tuyết(tuyết shan) cổ thụ
Chuẩn bị:
Các cụ ta có câu " Nhất thủy, nhì trà, tam pha, tứ ấm " để nói lên tầm quan trọng của nước khi pha trà. Có ý kiến cho rằng muốn pha chè shan tuyết ngon phải dùng nước ở chính vùng chè để pha. Điều này cũng đúng vì sở dĩ cây chè shan tuyết chỉ sinh trưởng ở vùng núi cao, nơi đây không khí trong lành, môi trường sạch nên nguồn nước tất nhiên là sạch, nước sạch pha trà shan tuyết tất nhiên là ngon. Mấu chốt là nước sạch, cứ dùng nước sạch pha trà shan tuyết là ngon. Sử dụng nước sôi, nhiệt độ nước tầm 85 - 90 độ pha trà shan tuyết là chuẩn nhất không nên dùng nước vừa sôi già.
Cách pha:
1. Rửa thật sạch ấm chén, tráng toàn bộ ấm chén bằng nước sôi. Ấm chén sạch và ấm tạo cảm giác ngon miệng và không ảnh hưởng đến hương vị của trà.
2. Ước lượng trà vừa phải cho vào ấm. Điều này khá quan trọng nếu cho quá nhiều sẽ gây nồng và đặc không uống được, nếu quá ít sẽ loãng và hương vị đều kém. Kinh nghiệm là cứ 100g trà shan tuyết bạn ước chừng pha được 8-10 ấm cho 3-4 người uống
3. Cho nước sôi vào ấm cho vừa ngập trà rồi rót bỏ ngay. Thao tác này gọi là tráng trà làm cho cánh trà nóng và giãn nở để trong khoảng 10 giây.
4. Chế vào ấm 1 lượng nước có thể tích gấp 3 -4 lần thể tích trà trong ấm, đậy nắp ấm để hãm trà. Thời gian hãm trà cũng khá quan trọng, ảnh hưởng đến độ đậm nhạt của trà, tốt nhất nên hãm từ 15 - 20 giây, sau đó rót hết trà ra chén tống.
5. Sau khi uống hết trà của nước đầu tiên chúng ta tiến hành ủ tiếp trà để cùng nhau thưởng thức, cách rót nước vẫn như lần ủ đầu tiên xong thời gian ủ cứ lần sau bằng thời gian ủ lần trước cộng thêm 2 – 3 giây, mỗi lần ủ xong đều rót hết trà ra chén tống.
Lưu ý: Tuyệt đối phải rót hết trà ra chén tống không được ngâm trà trong ấm sẽ làm trà có màu đỏ nồng và rất chát làm hỏng cả ấm trà.
